Cukrzyca typu 1 i cukrzyca typu 2 to dwa najczęściej występujące typy cukrzycy. Cukrzyca typu 1, zwana również cukrzycą młodzieńczą, jest insulinozależna, podczas gdy cukrzyca typu 2, zwana również cukrzycą dorosłych, jest insulinoniezależna. Oba typy różnią się przyczynami, objawami i przebiegiem leczenia, ale łączy je zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi.

Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną, która najczęściej występuje w krajach wysoko uprzemysłowionych. W Niemczech na cukrzycę choruje blisko 3 miliony ludzi, a w Polsce ponad milion. W USA cukrzyca jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów, zaraz po chorobach układu krążenia i chorobach nowotworowych.

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, która ujawnia się, gdy trzustka nie produkuje wystarczającej ilości insuliny lub gdy produkowana przez nią insulina nie jest odpowiednio wykorzystywana przez organizm. Insulina to hormon produkowany i wydzielany do krwi przez komórki trzustki, który ma na celu obniżenie poziomu glukozy we krwi poprzez aktywację tkanek magazynujących ten cukier.

Cukrzyca typu 1 stanowi około 20% przypadków cukrzycy. Może wystąpić w każdym wieku (można się też z nią urodzić), ale najczęściej dotyka ludzi młodszych niż 40 lat. Przyczynami mogą być czynniki genetyczne (dziedziczne) oraz nieprawidłowe działanie układu odpornościowego (autoagresja). Objawy cukrzycy typu 1 obejmują m.in. częste oddawanie moczu, silne pragnienie, osłabienie, senność, rozdrażnienie (czasem także wybuchy agresji), sucha i szorstka skóra, mdłości i wymioty, bóle brzucha, nieprzyjemny zapach z ust, obrzęk i zaczerwienienie gardła itp.

Cukrzyca typu 1 jest spowodowana niszczeniem komórek trzustkowych wytwarzających insulinę przez własny układ odpornościowy organizmu chorego, co prowadzi do zaprzestania produkcji insuliny. W rezultacie glukoza nie dociera do komórek organizmu i pozostaje we krwi. W takim przypadku konieczne jest dożywotnie leczenie insuliną za pomocą zastrzyków, która pomaga glukozie dostać się do komórek organizmu. Ważne są również dieta i aktywność fizyczna dla właściwego utrzymania poziomu glukozy we krwi. Nieleczona cukrzyca typu 1 prowadzi do śmierci.

Cukrzyca typu 2 stanowi około 80% przypadków cukrzycy. Najczęściej wykrywa się ją u osób powyżej 40 roku życia. Typowe objawy cukrzycy typu 2 to nadmierne osłabienie, oddawanie dużej ilości moczu, infekcje układu moczowo-płciowego, chudnięcie i nieprzyjemny oddech.

Cukrzyca typu 2 jest spowodowana niedostatecznym wydzielaniem insuliny przy jednoczesnym zbyt wysokim poziomie glukozy we krwi po posiłku, co prowadzi do oporności na insulinę lub niewrażliwości na nią. Leczenie tego typu cukrzycy rozpoczyna się od wprowadzenia prawidłowej diety (zrzucenia nadwagi), aktywności fizycznej oraz doustnych leków, które zmniejszają oporność na insulinę lub pobudzają trzustkę do jej wydajniejszej produkcji. Jeśli te metody nie pomogą, konieczne może być podawanie insuliny w postaci iniekcji, co z czasem staje się konieczne w większości przypadków, gdy leki okazują się być za słabe.

Głównymi przyczynami większości przypadków cukrzycy są niezdrowa dieta (nadmiar tłuszczu zwierzęcego, pokarmów mięsnych i rafinowanych węglowodanów), siedzący tryb życia i nadmierny stres. Sumienne przestrzeganie wszystkich zaleceń lekarza oraz odpowiednie odżywianie się może wpłynąć na znaczną poprawę stanu zdrowia chorego.